22133550_omslag108px
Rss

Beleidsonderzoek Online


Over dit tijdschrift  
Gevonden artikelen Alle samenvattingen uitklappen

    Recensie van het boek Management van beleidsonderzoek. Handreiking voor verdere professionalisering van een dynamisch vakgebied, onder redactie van Bart Dekker, Peter van Hoesel en Yvonne Prince, Den Haag: Boom Lemma uitgevers 2011


Marc Vermeulen
Prof. dr. Marc Vermeulen is 25 jaar actief in beleidsonderzoek, de laatste zeven jaar als directeur van IVA, een aan Tilburg University gelieerd instituut voor beleidsonderzoek en - advies.
Article

Access_open Agent Based Modeling: het simuleren van nalevingsgedrag

Auteurs Esther van Asselt, Sjoukje Osinga, Mariska Asselman e.a.
SamenvattingAuteursinformatie

    Nalevingsgedrag wordt door een aantal factoren beïnvloed. Deze factoren zijn door het ministerie van Justitie samengevat in de Tafel van Elf, die zowel spontane nalevings- als handhavingsdimensies bevat. Elk individu gaat verschillend om met deze dimensies. Om overall iets te kunnen zeggen over het nalevingsgedrag van een doelgroep dienen de verschillende individuen/bedrijven en hun interacties beschreven te worden. Dit is mogelijk door gebruik te maken van Agent-Based Modeling (ABM). ABM is in het hier beschreven onderzoek toegepast in een casestudie naar correct gebruik van antibiotica door varkenshouders. Simulaties lieten zien dat een hoog nalevingsniveau bereikt kan worden door een hoge mate van acceptatie van de wetgeving, waarbij enige mate van inspectie nodig zal blijven. Verder bleek dat het gedrag van varkenshouders beïnvloed wordt door het nalevingsgedrag van varkenshouders in de omgeving. Voor zover ons bekend is dit de eerste toepassing van ABM op het gebied van naleving en toezicht.


Esther van Asselt
Esther van Asselt is werkzaam bij RIKILT - Institute of Food Savety, Universiteit Wageningen.

Sjoukje Osinga
Sjoukje Osinga is werkzaam bij Logistics Decision & Information Sciences, Universiteit Wageningen.

Mariska Asselman
Mariska Asselman is werkzaam bij RIKILT - Institute of Food Safety, Universiteit Wageningen.

Piet Sterrenburg
Piet Sterrenburg is werkzaam bij RIKILT - Institute of Food Safety, Universiteit Wageningen.

Frans Leeuw
Frans Leeuw is werkzaam bij het WODC en de Universiteit Maastricht.

Bastiaan Leeuw
Bastiaan Leeuw is werkzaam bij de Universiteit Maastricht, hij werkt aan een proefschrift over het fenomeen digitale piraterij en onderzoekt o.a. interventies die daarop gericht zijn.

    Met de Atlas voor gemeenten en Beste gemeente beschikt Nederland over twee brede ranglijsten. Omgeven met een redelijke hoeveelheid publiciteit belanden ze elk jaar in de postbakjes van colleges van B en W en beleidsadviseurs. Wie beide lijsten met elkaar vergelijkt, wacht een flinke verrassing: de top tien van de één lijkt nauwelijks op die van de ander. Verschillen de lijsten ook verder nog van elkaar? Waar komen de verschillen vandaan? En kunnen we iets zeggen over de betrouwbaarheid en bruikbaarheid? Dit zijn enkele van de vragen die in het onderstaande artikel aan de orde komen.


Diederik Brouwer
Diederik Brouwer is zelfstandig beleidsonderzoeker en adviseur, hij is werkzaam voor lokale overheden, rekenkamers en maatschappelijke instellingen.
Article

Access_open Techniek: goed voor u!

Auteurs Jaap de Koning
SamenvattingAuteursinformatie

    Het aandeel van de industrie in de Nederlandse economie neemt structureel af. Deze ontwikkeling wordt versterkt door een tekort aan binnenlands aanbod van technici: de belangstelling voor technische opleidingen is sterk teruggelopen. In de toekomst dreigt het tekort aan technici verder op te lopen, waardoor de positie van de Nederlandse industrie verder onder druk komt te staan. Voor een open economie als die van Nederland is de industrie, die het overgrote deel van de export voor zijn rekening neemt, echter van grote betekenis. Ook biedt de industrie relatief goed betaalde banen voor werknemers die anders aangewezen zouden zijn op laag betaalde arbeid of geen baan zouden kunnen krijgen. Om de dalende trend te keren moeten meer jongeren geïnteresseerd worden in een technische opleiding. In het artikel komt uitvoerig aan de orde hoe dat kan.


Jaap de Koning
Jaap de Koning is gepromoveerd econometrist en doet beleidsonderzoek en wetenschappelijk onderzoek op het terrein van de arbeidsmarkt.
Article

Access_open Toekomstverkenningen in het beleidsonderzoek

Auteurs Hans Peter Benschop en Klaas Veenma
SamenvattingAuteursinformatie

    Wij betogen dat er een aantal goede redenen is om rekening te houden met onzekerheid in het beleidsonderzoek. Centraal staat daarbij het uitgangspunt dat de toekomst open is, maar niet leeg. In beleidsonderzoek is het zaak om die open, maar niet lege toekomst voor beslissers in beeld te brengen. Door met verschillende mogelijke toekomstbeelden te werken kan het beleid robuuster worden vormgegeven. Is dit beleid nog steeds een goede keuze als zaken in de toekomst toch anders lopen dan we nu denken? Door onzekerheden zichtbaar te maken wordt de bestuurder bewust gemaakt van de keuzes die hij maakt, worden nieuwe alternatieven zichtbaar en daarmee zijn geest 'opgerekt'. Ook uit maatschappelijk oogpunt is het nadrukkelijker rekening houden met onzekerheid over de toekomst wenselijk: mogelijke overinvesteringen kunnen worden voorkomen. We presenteren niet alleen het 'klassieke' scenariodenken, maar ook relatief nieuwe ontwikkelingen als radicale onzekerheid ('black swans'), normatieve scenario's en adaptief beleid ('adaptive policymaking').


Hans Peter Benschop
Hans Peter Benschop leidt het Trendbureau Overijssel, een bureau dat toekomstverkenningen maakt voor de politieke besluitvorming.

Klaas Veenma
Klaas Veenma is senior beleidsonderzoeker bij de provincie Overijssel.

    Het overheidsveld en het maatschappelijk veld zijn sterk in beweging. Burgers en organisaties willen meer invloed uitoefenen op beleid en uitvoering. Er is een ontwikkeling naar pluriformiteit, bottom-up sturing, netwerken, met lokale initiatieven. Tegelijkertijd blijft er een grote kloof tussen overheid en burgers bestaan. Het is de vraag hoe gemeentelijke (beleids)onderzoekers het best kunnen reageren op deze ontwikkelingen. Blijven zij top-down werken of gaan ook zij de uitdaging aan en sluiten zij zich aan bij de bottom-up trend? In dit artikel worden ten aanzien van burgerparticipatie en onderzoek enkele ontwikkelingen in beeld gebracht. Nieuwe media en (online) instrumenten spelen een toenemende rol. Het gemeentelijke beleidsveld krijgt te maken met een andere manier van werken. Daaruit komen kansen voor de rol van onderzoek en onderzoekers. Een werkgroep van VSO-onderzoekers heeft verkend wat de consequenties en uitdagingen zijn van de geschetste ontwikkelingen op het gebied van burgerparticipatie en sociale media.


André Peters
Dit artikel is tot stand gekomen door samenwerking met de netwerkgroep van VSO. André Peters; Onderzoek en Informatie Breda.

Jan Schalk
Onderzoekcentrum Drechtsteden

Dymphna Meijneken
Onderzoek en Statistiek Amersfoort

Celina Mensinga
Onderzoek en Informatie Amstelveen

Hans Voutz
Onderzoek en Statistiek Nijmegen

Thijs Lenderink
Thijs Lenderink is vestigingsmanager bij I&O Research.

Jos Mevissen
Jos Mevissen is partner bij Regioplan te Amsterdam en lid van de redactie van Beleidsonderzoek Online.

Rob Hoppe
Hoogleraar kennis en beleid Universiteit van Twente, Faculteit Management en Bestuur (MB), Vakgroep Science, Technology and Policy Studies (STePS)

    In deze bijdrage plaatsen we de gezagscrisis van de hedendaagse wetenschap in cultuur en politiek in een breder, cultuursociologisch perspectief.


Dick Houtman
Dick Houtman is als hoogleraar cultuursociologie verbonden aan het Centre for Rotterdam Cultural Sociology (CROCUS). Contact: www.dickhoutman.nl / houtman@fsw.eur.nl

Stef Aupers
Stef Aupers is als UHD verbonden aan het Centre for Rotterdam Cultural Sociology (CROCUS). Contact: / aupers@fsw.eur.nl

Peter Achterberg
Peter Achterberg is als UHD verbonden aan het Centre for Rotterdam Cultural Sociology (CROCUS). Contact: www.peterachterberg.com / p.achterberg@fsw.eur.nl
Article

Access_open Hoe beleidsmedewerkers zelf leren evalueren

Auteurs Zwaantina van der Veen, Dymphna Meijneken en Marieke Boekenoogen
SamenvattingAuteursinformatie

    Onderzoekers van de gemeente Amersfoort geven workshops aan beleidsmedewerkers over hoe zij zelf hun projecten met inwoners kunnen evalueren. Waarom doen de onderzoekers dit en hoe ziet zo'n workshop eruit? Daarnaast wordt dieper ingegaan op de meerwaarde van zelf evalueren door beleidsmedewerkers, maar ook op de kanttekeningen die hierbij te maken zijn.


Zwaantina van der Veen
Zwaantina van der Veen werkt als senior onderzoeker bij de gemeente Amersfoort. Zij is hier werkzaam sinds 2007 en voert onder andere onderzoeken uit op het gebied van welzijn, zorg en integratie, cultuur, sport, verkeer en milieu.

Dymphna Meijneken
Dymphna Meijneken is sinds 2007 senior onderzoeker bij de gemeente Amersfoort. Haar aandachtsgebieden voor onderzoek zijn economie, sociale zekerheid en dienstverlening. Eerder werkte zij bij de gemeente Amsterdam, Nyfer en de Algemene Rekenkamer.

Marieke Boekenoogen
Marieke Boekenoogen is sinds 2007 hoofd van de afdeling O&S. Sinds 1999 werkt ze bij O&S Amersfoort. Daarvoor werkte ze als onderzoeker bij de vakgroep Onderwijskunde van de Universiteit Utrecht en bij de Algemene Rekenkamer.

    In een veldexperiment worden gegevens over de kosten en effecten van een bepaalde interventie verzameld bij personen die onderwerp zijn van de interventie. Kenmerkend is dat het onderzoek bestaat uit ten minste twee groepen van deelnemers.


Tom Weijnen
Tom Weijnen is senior onderzoeker bij het Instituut voor Onderzoek van Overheidsuitgaven (IOO).

    De opname van de rekenkamerfunctie in de Gemeentewet (medio jaren nul) betekende een belangrijke uitbreiding van de lokale en regionale onderzoeksinfrastructuur, bood perspectieven op versterking van de rol van de gemeenteraad respectievelijk Provinciale Staten, en bood perspectieven op meer evidence-based beleid. De missie van rekenkamers zou zijn om onderzoek te doen naar doeltreffendheid en doelmatigheid van beleid. Wat nu blijkt, is dat rekenkamers onderzoek doen naar de beleidstechniek op basis van de beleidscyclus, en niet naar doeltreffendheid en doelmatigheid van beleid. Onderzoek naar beleidstechniek is een enkele keer nuttig, maar zeker niet als voornaamste (of: enige) thema van rekenkameronderzoek. Een radicale koerswijziging wordt bepleit: één waarin de maatschappelijke effecten van beleid centraal staan.


Dick Hanemaayer
Dick Hanemaayer is zelfstandig evaluator en adviseur, en initiatiefnemer van beleidsevaluatie.info.

    Om inzicht in te krijgen in de wijze waarop werkgevers kiezen tussen kandidaten voor het vervullen van vacatures, hebben we dit keuzeproces gesimuleerd, gebruikmakend van conjunctanalyse (ook bekend als de vignettenmethode). We hebben voor deze methode gekozen omdat hiermee het proces, dat werkgevers in de praktijk doorlopen bij dergelijke keuzes, dicht wordt benaderd. Verder is bij het gebruik van deze methode het risico van sociaal wenselijk antwoordgedrag kleiner dan bij directe bevraging van respondenten. Voor beleidsmakers is het belangrijk om te weten of het keuzeproces van werkgevers kan worden beïnvloed door de inzet van re-integratie-instrumenten zoals loonkostensubsidie. Op basis van de uitkomsten van de conjunctanalyse is het mogelijk voor een willekeurige kandidaat te schatten hoe aantrekkelijk hij of zij in het algemeen door werkgevers wordt gevonden, zowel zonder als met de inzet van instrumenten zoals loonkostensubsidie.


Maikel Groenewoud
Drs. Maikel Groenewoud is medior onderzoeker bij Regioplan Beleidsonderzoek.

Coen van Rij
Dr. Coen van Rij is manager Arbeid bij Regioplan Beleidsonderzoek.